John Crombez is verkozen tot nieuwe voorzitter van de sp.a. Hij haalde het van huidig voorzitter Bruno Tobback. Een aimabele Crombez behaalde 77,56 procent van de stemmen. De verlammende voorzitterscampagne sleepte een jaar aan, dertig debatten inbegrepen. Zelfs de uitslag lekte voortijdig uit. Is die duidelijke keuze meteen de beste keuze?
Crombez zei meteen na de match dat hij de sp.a linksaf wil sturen, “radicaal en socialistisch”. Maar meer dan wat gepoederde algemeenheden vernamen we niet. Hij zal de sp.a leiden “voorbij de oude structuren” en “nieuwe mensen moeten sneller een kans krijgen, jong of oud”. De eigen keuken dweilen, wat is daar links aan?
Tot driemaal toe in een eerste interview herhaalde Crombez één concrete slogan: met een vermogensbelasting op de tien rijkste families redden we het al. Pak je die families twee procent van hun vermogen af, dan pluk je 2 miljard euro, zo simpel is het linkse alternatief. Strooi daar nog wat meligheid over “propere lucht” overheen en dan heb je zo ongeveer het hele sp.a-programma.
Meteen stelt zich een groot probleem voor de socialisten: ook al herhalen ze duizendmaal dat “de mensen aan het afzien zijn” en “met de ene factuur na de andere worden geconfronteerd…”, de motor van de afgunstmaatschappij wil in het Vlaanderen van vandaag niet aanslaan.
Zelfs de grote socialistische denkers, doorgaans publicerend in het blad Samenleving en Politiek (Sampol), geven toe dat Tobback en Crombez in hun onderling duel vooral vraagtekens tekenden. Die gekke ‘a’ van ‘anders’ op het uithangbord van de sp.a krijgt binnenkort een nieuw likje verf, maar in de pot zitten vooral nog te veel tinten rood.
Met Crombez trekken de Vlaamse socialisten wat meer naar links. Tobback mikte eerder op centrum-links, de richting die ook Frank Vandenbroucke aanwees. Ook vanuit het centrum kan men pleiten voor een ruimere bijdrage van “superrijken en machtigen” aan een gedeelde inspanning om de sociale problemen aan te pakken. Waar die gedeelde inspanning in het huidige federale regeringsbeleid nu al zou zitten? Eerlijk gezegd, we zien het niet.
De keuze voor de linksere Crombez zou wel eens de zoveelste vergissing van de ontredderde socialisten kunnen zijn. De proletarische spoeling van onze samenleving is vrij dun geworden. Op het territorium van PVDA en Groen ligt maar weinig te rapen. Met een gematigder koers en een Vlaamser profiel was voor de sp.a wellicht veel meer progressie mogelijk.
Dat Crombez nu wordt “gecast” als een teamspeler, een voetballer, een rocker zelfs, is niet meer dan amusant. Als debater slaat de man vooralsnog zelden een deuk in de boter. “De socialisten mogen weer dromen”, aldus Crombez zaterdag. Dromen dus… Even lyrisch zijn sommige van zijn kameraden. “We gaan een warm team jongeren laten schitteren”, aldus Caroline Gennez. Dit soort “politiek correct jeunisme” is riskant in een samenleving met een verouderend electoraat.
Frontvorming
Als een renaissance van het ooit zo machtige socialisme twijfelachtig is, zit er dan misschien iets meer in een progressieve frontvorming met Groen? Met het Gentse recept wordt “dertig procent halen een fluitje van een cent”, zei Daniël Termont al eens meer. Helaas voor Termont bestaat Vlaanderen niet alleen uit Gentse wijken. Bovendien: in Vlaanderen bestuur je nu eenmaal niet met 30 procent. En hoe linkser de sp.a, hoe geruster de Zweedse coalitie mag zijn.
Communautair
De sp.a zal blijkbaar nooit aanvaarden dat er door dit land een kloof loopt die niet alleen cultureel en politiek, maar ook economisch onoverbrugbaar is.
Met de radicaal linkse recepten van de PS schoten Wallonië en Brussel niet op. Wat zou Vlaanderen bij die linkse keuze te winnen hebben?
De sociale situatie blijft in Vlaanderen veel minder problematisch dan in de andere gewesten. Zeg dat Vandenbroucke het weet, maar niet graag zegt. In Duitsland zou Vlaanderen behoren tot de Länder met de hoogste tewerkstellingsgraad, Wallonië zou – op Berlijn na – helemaal onderaan de rangschikking bengelen, zo staat in zijn grafieken.
Het risico op armoede (vooral een afgeleide van werkloosheid) is de jongste jaren in Vlaanderen nauwelijks toegenomen (blijft circa 10 procent), in Wallonië fors gestegen (van 19 naar 24 procent) en in Brussel compleet ontspoord (van 30 naar 36 procent). Vandenbrouckes tabellen zijn ongenadig. België heeft die verschillen niet kunnen of willen wegwerken, ook al waren de socialisten tot 2014 ononderbroken aan de macht.
Nooit slaagde een socialist erin eens behoorlijk uit te leggen waarom de solidariteit geen Vlaamse grens mag kennen, maar wel een Belgische. En waarom die Vlaamse solidariteit onbespreekbaar, supergroot en zonder resultaatsverbintenis moet zijn.
Een rationele keuze voor een regionaal uitgangspunt zullen de socialisten in Vlaanderen blijkbaar nooit maken. Labour maakte in Schotland dezelfde fout en werd compleet weggeblazen door de links-nationalisten van de SNP.
Taboe
Nog groter is het socialistische taboe op een realistische inschatting van de toestroom van honderdduizenden nieuwkomers. Maar de doorsnee-Vlaming weet het wel: je haalt niet ongestraft alleman in huis.
Met hun keuze voor Crombez blijven de rode ogen voor beide problemen wellicht nog langer gesloten. Jammer, want precies dat maakt Vlaanderen minder sociaal. Het socialistische partijapparaat blijft kiezen voor de onfrisse geur van oude papieren van de Franse Revolutie. Veel theoretisch gedoe en utopisch denken, niet over gelijke kansen voor iedereen, maar over gelijke resultaten voor iedereen.
We schreven het hier al twee jaar voor de verkiezingen van 2014: “Als de Vlaamse socialisten blijven steken in hun dogma’s, ze doen maar. In de weg van Vlaanderen staan Di Rupo, Onkelinx en de PS. Dit verzwijgen of negeren is – ook voor een professor – een onvoorstelbare dwaasheid”. Een jaar later herhaalden we dat nog even: “Met een almaar linkser en zwakker Vlaams profiel schuiven de socialisten zichzelf naar de rand van het bord”. Di Rupo schoof en met hem de sp.a. Herhaalt dit scenario zich in 2018?
Van Crombez vernemen we dat de partij moet “sterker worden, de boer opgaan, nieuwe mensen overtuigen”, enzomeer. Good luck, Johny…
‘t Pallieterke
